De laatste 1½ jaar hebben deze kolommen vol gestaan over het oplosschaak, veelal over COTH en TOTH. Ook de nieuwste loot aan de stam, het GPO, is ter sprake geweest, een regionale Grand Prix Oplossen. Oorspronkelijk was het de bedoeling het eerste seizoen te starten met drie verengingen, Hoogland, Hoevelaken en Leusden, maar uiteindelijk had enkel Leusden belangstelling. Hoogland wilde wat langer nadenken en stapt wellicht het nieuwe seizoen in. Gelukkig was het Schaakgenootschap Amersfoort bereid mee te doen.
En zo kon het gebeuren dat dit nieuwe initiatief op woensdag 27 november bij de schaakvereniging Leusden van start ging. Weliswaar met maar 13 deelnemers, maar er waren nogal wat afzeggingen. In potentie waren er 20 deelnemers. Voor een niet zo bekende ‘sport’ is dit een redelijk aantal, zeker als je bedenkt dat er aan de gebeurtenis niet al te veel publiciteit was gegeven. Dit was gedaan omdat de zaal maar een beperkt aantal deelnemers kon herbergen.
Onder de deelnemers bevonden zich vier debutanten. De nog jonge Frank Woudenberg van schaakvereniging En Passant, Sjoerd Meijer uit Ede, die door de toernooidirecteur (ik dus) van een wildcard was voorzien en de voorzitters van Leusden en Hoogland, Peter Weygertze en Jos van Ophem. Sjoerd is weliswaar een debutant in onze regio, maar qua oplosser is hij geen groentje. Dat bleek wel toen na twee uur en negen opgaven – voor iedere opgave vielen er 5 punten te verdienen – de kruitdampen optrokken: met 34 punten uit 45 mogelijke bezette Sjoerd de tweede plaats. Maar nog verrassender was het resultaat van Frank. Hij scoorde 39 punten en werd daarmee glorieus winnaar. Voor de gehele sessie had hij maar 72 van de 120 minuten nodig! Hulde! Als hij zich in deze tak van het schaken verder bekwaamt, kan hij nationaal en internationaal een heel sterk oplosser worden, met misschien wel een meester- of grootmeestertitel. Maar voor die tijd is hij waarschijnlijk al de Mathieu van der Poel van de oplossers.
De ‘gevestigde’ orde – ontstaan tijdens de COTH’s en TOTH’s – hobbelde hier enigszins achteraan, al kwam, niet geheel verrassend, Gert Reichardt van de schaakclub Hoogland als ‘best of the rest’ uit de bus met 30 punten. Berry Beijer (schaakvereniging Leusden) had evenveel punten maar Gert was – weer eens – zo slim zijn oplossingen een minuut voor tijd in te leveren en werd dus derde, op tijd. Het lijkt wel of Gert altijd een prijs wint als hij aan een oplostoernooi deelneemt. Berry gaat steeds beter oplossen en eigenlijk zou hij eens aan een (inter)nationaal toernooi moeten deelnemen om zijn ‘echte’ kracht te bepalen. Voor Berry was het de tweede keer dat hij ‘op tijd’ Gert moest laten voorgaan.
Het was niet alleen bovenin waar de jubeltonen te horen waren. In de tweede helft van de ranglijst gaven Willem Grunbauer (Leusden) en Ron Flohr (SGA) duidelijk blijk van hun vreugde over het behaalde puntentotaal. En terecht, ten opzichte van hun eerste oplostoernooi, enkele weken geleden bij het 2e TOTH, hadden zij zich beduidend verbeterd.
In de strijd om de eerste plaats had Frank de derde tweezet – een redelijk ingewikkeld probleem van de Italiaan Calapso – gemist, maar de ogenschijnlijk eenvoudige vierzet was te machtig voor de meeste oplossers. Slechts Frank en Jaap hadden gezien waar het om ging.
Dit mat in vier uit 1987 is van Jacques Fulpius. Voor een bordschaker lijkt 1. Ke5 een normale zet en bijna iedereen verspeelde veel tijd door alsmaar te proberen met deze zet tot mat te komen. Na 1. Ke5 d3 2. Kd5 d2 3. Pa3 d1D is het schaak en mat in vier uit zicht. En 1. Pa3 Kd2 2. Kxd4 is pat. Nee, oplosschaak is toch wat anders, het heeft, meestal, een verrassingselement. De oplossing begint met 1. Ke6! en nu 1…Ke4 2. Pd2+ Ke3 3. Pc4+ Ke4 4. Df5 mat, of 1…d3 2. Ke5 nu pas 2…d2 3. Pa3 d1~ 4. Pc4 mat. Jaap had enkel de tweede variant en kreeg daardoor aftrek, maar Frank had alles goed en kwam daarmee op gelijke voet met Sjoerd.
De eindspelstudie bleek de beslissing te brengen. Ik had gedacht dat de oplossing van dit schijnbaar eenvoudige pionneneindspel door menigeen gevonden zou worden, niet in de laatste plaats omdat in het 2e TOTH de opgegeven studie ook gebaseerd was op een minorpromotie tot loper.
Deze eindspelstudie uit 1955 is van de Roemeen Paul Joitsa. De oplossing luidt: 1. a6 h3 2. a7 h2 3. a8L! Na 3. a8D h1D! 4. Dxh1 is het pat! Willem Grunbauer, Lars Slofstra en Frank dus, vonden de juiste zettenreeks.
De uitslag is als volgt:
| Naam | Club | #2 | #2 | #2 | #3 | #3 | #4 | #4 | + | H#3 | Totaal | Tijd | |
| 1 | Frank Woudenberg | SV En Passant | 5 | 5 | 0 | 4 | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 39 | 72 |
| 2 | Sjoerd Meijer | Edese SV | 5 | 5 | 5 | 4 | 5 | 0 | 5 | 0 | 5 | 34 | 120 |
| 3 | Gert Reichardt | SV Hoogland | 5 | 5 | 5 | 5 | 0 | 0 | 5 | 0 | 5 | 30 | 119 |
| 4 | Berry Beijer | SV Leusden | 5 | 5 | 5 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | 5 | 30 | 120 |
| 5 | Jaap van Tuyll | SV Leusden | 5 | 5 | – | 4 | 0 | 3,5 | 5 | 0 | 0 | 22,5 | 120 |
| 6 | René van Nieuwenhuizen | SV Hoogland | 5 | 5 | 5 | 4 | 3,5 | 0 | 0 | 0 | – | 22,5 | 120 |
| 7 | Jeroen Schuil | SG Amersfoort | 5 | 5 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | – | 20 | 120 |
| 8 | Jan Snijders | SV Hoogland | 5 | 5 | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 20 | 120 |
| 9 | Ron Flohr | SG Amersfoort | 5 | – | 5 | 4 | – | – | – | 0 | 5 | 19 | 120 |
| 10 | Lars Slofstra | 5 | 5 | 0 | 0 | 0 | – | – | 5 | 0 | 15 | 120 | |
| 11 | Willem Grünbauer | SV Leusden | 0 | 5 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 5 | 0 | 14 | 107 |
| 12 | Peter Weijgertze | SV Leusden | 5 | 0 | 0 | 4 | 0 | 0 | 0 | 0 | 0 | 9 | 120 |
| 13 | Jos van Ophem | SV Hoogland | 0 | – | 0 | – | 0 | – | – | 0 | – | 0 | 110 |
De uitslag is tegelijkertijd de stand in het GPO na de eerste leg. De tweede en laatste leg wordt verspeeld op 1 mei 2020 bij het Schaakgenootschap Amersfoort.
Dank aan de schaakvereniging Leusden voor het organiseren van dit toernooi.. (Tekst: WimVelker, Tabel: Berry Beijer, Foto’s: Lars Slofstra)
