Marco Dieleman over bughouse
Als jong jeugdtalent, opgenomen in het selectieve trainingsclubje van Cor van Wijgerden, droomde ik stiekem wel eens van een carrière als profschaker. Helaas bleek al snel dat ik niet het vereiste niveau daarvoor had en dat ik het ook niet zo ver zou schoppen. Ik droomde van overwinningen op grootmeesters en ander titelhouders. Dat is me binnen een paar snelschaaktoernooitjes wel eens gelukt, verder weinig zeges op aansprekende namen. Tot voor een jaar terug. Ondertussen is mijn zegelijst een stuk indrukwekkender geworden met veel zeges op meerdere GMs zoals Firouzja, Caruana, Seirawan, So, Grandelius, Tang, Erigasi etc Daarnaast een fors aantal IM’s zoals Vasquez, Bryant, Caspi, Rothuis, Beerdsen etc…
Wellicht vraagt u zich af of ik me ook geschaard heb onder de wc-telefoongebruikers of dat ik tijdens online-schaken via een sterke engine deze zeges heb behaald. Want een prima 2000+ schaker, al een beetje op leeftijd gerakend, kan dit natuurlijk niet zomaar ineens voor elkaar krijgen. Zeker niet met de gebrekkige openingskennis van ondergetekende.
Tijdens de Nederlandse jeugdkampioenschappen waar ik niet hoger eindigde dan gedeelde 5e plaatsen, stond ik wel bekend als een gewaardeerd doorgeefschaakpartner. In mijn Zeeuwse jaren was ik ook daar een toonaangevend doorgever en ooit tweede geëindigd op het NK doorgeefschaak. Helaas werd dit kampioenschap verplaatst naar de zondag, waardoor ik nooit meer een gooi heb gedaan naar de titel.
Online doorgeefschaak had ik nog nergens gevonden dus op wat potjes in de Kolkrijst na gebeurde er op dat gebied niet heel veel meer. Totdat ik ongeveer 2 jaar terug bij toeval op chess.com bughouse-online ontdekte. Er werd wel bughouse gespeeld maar nog niet echt intensief. Maar omdat FICS de toonaangevende site voor bughouse een beetje op zijn gat lag, trokken langzaam maar zeker de oude fics-gebruikers naar chess.com wat momenteel de plek is voor bughouse op allerlei niveau. De echte bughouse wereldtoppers spelen ook regelmatig hun potjes op deze site.
Voor mij is bughouse momenteel meer hobby(verslaving) dan het gewone schaken en ik merk dat lange partijen me ook steeds minder trekken. Soms ben ik op maandagavond wel van zins om naar de club te gaan, maar als grootmeester Wesley So dan vraagt om zijn bughousepartner te zijn dan zwicht ik wel daarvoor.
Het teamaspect van bughouse is het leuke, fascinerende maar tegelijkertijd ook het frustrerende aspect van bughouse. Je bent namelijk nog meer dan bij gewoon doorgeefschaak afhankelijk van je partner want 1 bord mat is gelijk klaar. Daarnaast speelt tijd een erg belangrijke factor om invloed te kunnen hebben op de circulatie van stukken.
Bughouse is echt een heel andere vorm van schaken dan gewoon schaak. Je vindt het leuk of niet, volgens mij is er niet echt een tussenweg. Om een goede bughousespeler te worden heb je een aantal kwaliteiten nodig:
*Kennis van gewoon schaak en schaakpatronen is wel van belang als onderlegger om goed bughouse te kunnen spelen.
*Omdat in bughouse tijd een belangrijke factor is moet je wel een beetje kunnen snelschaken.
*Je moet bereid zijn om je eigen bord en spel op te offeren voor de winst van je partner op zijn bord.
*Goede balans kunnen vinden tussen aanval en verdediging. Bughouse vraagt echt om beheersing van beide aspecten. Veel beginnende (en helaas ook veel gevorderde) spelers richten zich vnl. op de aanval. Lijken dan hartstikke goed te staan. Vergeten dan even schaak te geven en staan dan soms in 1 zet pardoes mat omdat de tegenstander met een gekregen dame mat in 1 kon geven.
*Niet te materialistisch zijn. Veiligheid boven alles, als je dame en toren moet geven om niet mat te gaan, gewoon doen. Wel even melden aan je maatje anders gaat hij misschien pardoes mat.
*Goed beide borden en de verwachte stukkenstroom in kunnen schatten. Als je in de aanval bent is het meestal fijn als je veel stukken krijgt. Als je een kale koningsstelling hebt, mag je hopen dat je tegenstander weinig stukken krijgt.
*Niet te bang zijn om je partner even te laten wachten of juist te vragen een dame te offeren voor een paard omdat je daarmee mat kan zetten.
Het meest kan ik genieten van bijzondere combinaties en een bijzondere opstelling op het bord. Wat te denken van een batterij lopers van a8, b7, c6 en d5? Of 4 paarden op het bord.
Dame en toren offeren en dan met een pion mat geven. Binnen gewoon schaak is iedereen blij als hij een keer heeft gewonnen door stikmat. Als je dit leuk vindt, moet je zeker gaan bughousen want stikmat komt heel vaak voor. Magneet-offers om de koning uit zijn veilige vesting door inzet van steeds nieuwe stukken over het bord te jagen, blijft echt heel leuk.
Ik realiseer me dat het wellicht lastig is om zo een beeld te vormen van de schoonheid van bughouse. Ik hoop in dit schaakjaar een keer een bughouseclinic te geven op de club om voor geïnteresseerden een kijkje te geven in de wondere wereld van bughouse.
Zal de komende tijd tijdens mijn partijen eens kijken of er wat leuke fragmenten tussenzitten en die alvast eens op de site met jullie te delen.
Dus als het in uw gewone schaakcarrière maar niet wil lukken om van titelhouders te winnen, het is dus nog niet te laat om een overwinning op bv. Wesley So op je palmares bij te kunnen schrijven.
Aldus Marco Dieleman
Dielie op chess.com